Бұландар Павлодар облысының қай аумағында мекендейді?
Олардың салмағы 800 келіге дейін жетеді, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі.
Бұлан – бұлан тұқымдасының жалғыз түрі. Олар – үлкен, ауыр, денесі шағын, сирақтары ұзын жануарлар. Еркек бұландарының салмағы орта есеппен 570 келі, кейде 800 келіге дейін, дене ұзындығы 300 см-ге дейін жетеді, биіктігі – 225-235 см, құйрығының ұзындығы – 12-13 см, аналықтары сәл кішірек.
Бұландар бұғылармен салыстырғанда ірі, сырғасы, өркешті басы және мүйіздің күрек тәрізді пішінімен ерекшеленеді. Дене өлшемдері мен мүйіздерінің пішіні жиі өзгеріп отырады.
– Бұландар бүкіл орман аймағын мекендейді, тундра мен орманды далада кездеседі, өзен аңғарлары арқылы далаға щығып, теңіз деңгейінен 2500 метр биіктікке көтеріледі. Терең қар басқан аймақтарда өмірге жақсы бейімделген, жақсы жүзеді, тамақ үшін суға сүңгіп кіреді, суда шыбын-шіркейден тығылады, – дейді облыстық орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекциясының бас маманы Сәуле Мұхансалықова.
Жануарлар қараша-желтоқсан айларында мүйіздерін тастап, сәуір-мамыр айларына дейін мүйіздерсіз жүреді. Жұп-жұппен жүгіреді. Жазда әртүрлі жастағы бұзаулары бар аналықтар үш-төрт бастан топ құрайды. Жұптасқаннан кейін оларға еркек және басқа ересек бұландар қосылып, 10 басқа дейін табын құра алады. Қосылу уақытында аталықтар мен аналықтар өте қозғыш және агрессивті болады. Аталықтар қарсыластарын саңырау дауыспен шақырып, жекпе-жек өткізеді.
– Павлодар облысының аумағында бұлан тек ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда мекендейді. Бұл – Баянауыл мемлекеттік ұлттық табиғи паркі және «Ертіс орманы» мемлекеттік орман табиғи резерваты. Есепті деректерге сәйкес бұлан саны 293-ті құрайды. Жыл сайын жануарлар саны оң динамикаға ие. Олардың саны 2023 жылмен салыстырғанда былтыр 74-ке өсті, – дейді Сәуле Мұхансалықова.
Бір ерекшелігі, бұландардың тіршілік ету ортасы әр маусымда қыста 2,5 гектардан, жазда 1000 гектарға дейін өзгереді. Коммуникацияда акустикалық, ольфакторлық және визуалды сигналдардың рөлі зор. Олар шөпті өсімдіктермен, бұталар мен ағаштардың бұтақтарымен қоректенеді. Қосылу қыркүйек-қазан айларында өтеді. Жүктілік 225-237 күнге созылады. Бір-екі бұзау туады. Жаңа туылған бұзаудың салмағы – 13-16 келі, денесінің ұзындығы – шамамен 90 см. Төлдері туғаннан кейін бірнеше минуттан кейін тұра алады, үш күннен кейін еркін қозғалады, 10-шы күні анасымен бірге жүреді, 15-ші күні тіпті жүзе алады. Мүйіздер өмірдің бірінші жылының соңында пайда болады. Ересек жануардың мөлшері мен массасы аналықтарға төрт-бес, еркектерге 10 жаста жетеді, екі жарым жаста жыныстық жетіле бастайды.
Павлодар облысының аумағында бұландарды жасанды өсіру, үйде ұстау фактілері жоқ. Тұяқты жануарларды заңсыз аулағаны үшін айыппұл 500 АЕК, яғни екі млн теңгені құрайды. ЕҚТА аумағындағы бұланды аулау-ату фактісі ұшін апйыппұл 1500 АЕК, яғни алты млн теңгені құрайды. Сәйкесінше қылмыстық жауапкершілік қарастырылған.
Айта кетерлігі, 2022 жылы Железин ауданының аумағындағы Лесное-Кузьмино автожолында құқық қорғау органдары ВАЗ-21113 автомашинасын тоқтатып, оның жүксалғышында бұланның еті мен мүйізі табылған. Браконьердің айтуынша, ол Железин ауданы Лесное ауылының маңында бұланды аулаған.
Павлодар облысының полиция департаменті Железин ауданының сотында ББ ҚР ҚК 337-бабы 1-бөлігі бойынша қылмыстық іс қозғалды. Бұланды заңсыз өндіргені үшін келтірілген залал мемлекетке екі млн теңгеден астам сомада өз еркімен өтелді. Браконьерге қарсы аң аулауға байланысты қызметпен айналысу құқығынан айырып, бас бостандығын шектеу түріндегі жаза тағайындалды.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
