Ертістегі аққулар: құстар оңтүстікке неге асықпайды?

Ертістегі аққулар: құстар оңтүстікке неге асықпайды?
Фото: Захар Шишко

Павлодарлықтар өңірде қалып қойған аққулардың тіршілігін қызу талқылауда, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі.

Құстар өзеннің суық суында баяу сырғып, солтүстікті тастап кетуге асықпайтын секілді. Мамандардың айтуынша, олардың өңірде пайда болуы сирек жағдай емес. Павлодар тұрғындары Ертістің қысқы су айдындарында аққуларды бірнеше жылдан бері байқап жүр.

Биология ғылымдарының докторы Қанат Ахметов он жыл бұрын Ертіс бойындағы су қоймаларында аққуларды көргенін еске алады. Сондықтан бұл құстар Павлодар облысында туған деп нақты айту қиын.

Биологтың пікірінше, аққулар тобы оңтүстікке бағыт алған көшпелі құстар боулы мүмкін. Махаббат құстарының Павлодар облысына ең ірі популяциясы Ақтауда орналасқан.

Бұл құстар Солтүстік өңірлерден ұшып келе жатып, Павлодарда аялдауы мүмкін. Биылғы күз құбылмалы болғаны белгілі. Қазан айының басында қар жауды, бірақ тез еріп, жылы күндер қайта оралды. Осындай ауа райының ауытқуы, жылы күндердің басымдығы құстардың кідіріп қалуына себеп болуы ықтимал. Оның үстіне барлық көлдер қатып қалған жоқ, тек ең таяздары ғана. Ірі және кейбір шағын су айдындары әлі ашық. Мен бұл аққуларды таяз көлдерде көрдім, дейді Қанат Ахметов.

Кешігудің бірнеше себебі болуы мүмкін. Аққулар да, қаздар сияқты, қазтәрізділерге жатады және орташа суыққа төтеп бере алады. Биологтың тәжірибесінде 20 жыл бұрын қыста аспанда ұшып жүрген қаздарды көрген жағдай болған.

Екінші себеп бұл жас құстар болуы. Кейде балапандар кеш шығып, өсіп-жетілуге үлгермей қалады. Мұндайда популяцияның бір бөлігі аралық аумақта қалып қоюы мүмкін, деп бөлісті ғалым.

Мамандар жаһандық жылыну секілді табиғи үдерістердің әсері жалғасып жатқанын еске салады. Дәл осы себептен аққуларды қарашада да жиі кездестіруге болады. Павлодар облысында аққулардың сұңқылдақ және сыбырлақ түрлері кездеседі.

Еске сала кетсек, әлеуметтік желілерде павлодарлықтар көгершін тәріздес түрпектердің жоғалып кеткеніне алаңдаушылық білдірді. Тұрғындар құстар қала көшелерінен біртіндеп жоғалып бара жатқанын аңғарды. Мамандардың айтуынша, түрпектердің популяциясы бірде пайда болып, бірде жоғалып отырды.