Шаһардағы бірегей орталық 120 балаға арналған, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі.

2 сәуір – Дүниежүзілік аутизм мәселесі туралы ақпарат тарату күні.

Ресми ақпарат бойынша Павлодар облысында аутизм спектрі бұзылған 560 бала тіркелген. Олардың бір бөлігі үш жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан облыстық оңалту орталығына бара алады.

Орталық директорының орынбасары Ернұр Каленовтің айтуынша, мұнда 1,5 жастан 18 жасқа дейінгі балалар оңалтудан өтеді. Қазіргі уақытта 117 бала ұзақ мерзімді оңалту процедураларынан өтуде.

— Сабақтар екі ауысымда,  таңертең және түстен кейінгі уақытта ұйымдастырылады: әр ауысым төрт сағатқа созылады. Орталық әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-педагогикалық, әлеуметтік-медициналық, әлеуметтік-психологиялық, әлеуметтік-құқықтық, әлеуметтік-экономикалық және әлеуметтік-мәдени бағыттағы жеті түрлі қызмет көрсетеді, — дейді Ернұр Каленов.

Балалар орталыққа келгеннен кейін мамандар командалық бағалау жүргізіп, диагностика жасайды.  Оның негізінде жеке оқу жоспары әзірленеді. Әр тоқсан сайын мамандар баланың даму динамикасын бағалап, бағдарламаға өзгертулер енгізеді немесе жалғастырады.

Сонымен қатар, әр аутист бойынша күнделік жүргізіліп, тақырыптық-күнтізбелік жоспар әзірленеді.  Мамандар балалардың жеке дамуына баса назар аударады. Ерекшеліктеріне байланысты сабақтар ойын түрінде өтуі мүмкін. Мысалы, бала дәрігер, өрт сөндіруші немесе сатушы рөлін ойнап, тұрмыстық дағдыларын дамытады.

Мекемеде психологтар, логопедтер, еңбек терапиясы нұсқаушылары, тәрбиешілер, музыка жетекшілері және әдіскерлер жұмыс істейді. Мамандар ABA-терапиясы, сенсорлық интеграция, сенсорлық және проекциялық бөлмелер бағыты бойынша бөлінеді.

Психолог Динара Таңжарықтың айтуынша, аутизм диагнозы бар балалар қоршаған ортамен байланыс орнату бойынша қиындықтарға тап болады. Дұрыс қарым-қатынас дағдыларынсыз оқу үрдісі мүмкін емес. Осыған орай қоғамда «мұндай балалар агрессивті және оқуға қабілетсіз» деген стереотип қалыптасуы мүмкін.

— Нейротиптік балалар білімді табиғи ортада меңгереді, ал біздің тәрбиеленушілер арнайы оқытуды қажет етеді. Біз оларды өзара әрекеттесуге, қоршаған әлемді түсінуге және қажетті дағдыларды үйренуге баулимыз. Аутизмі бар балалардың 80 пайызы сөйлемейді. Біздің мақсат — баланы партаға отырғызып, оны білім беру процесіне тарту, — дейді Динара Танжарық.

Ол үшін жетондық экономика жүйесі қолданылады: тапсырманы орындаған бала жетон алады, бұл жағымды ынталандыруға айналады. Уақыт өте келе бала оқуға қызығушылық таныта бастайды.

Мамандар кезең-кезеңмен, әдістемелік және жүйелі түрде жұмыс істейді. Осылайша, тұрақты нәтижелерге қол жеткізеді. Олар баяу болса да, алға жылжу барын айтады. 

— Кейбір балалардың мінез-құлқы айтарлықтай жақсарған. Гипербелсенді балалардың мінез-құлқы өзгеріп, ата-аналарын қуантып жүр. Тіпті, қаламды дұрыс ұстау немесе 10 минут тыныш отыру сияқты қарапайым жетістіктердің өзі — ұзақмерзімді жұмыстың нәтижесі, — дейді педагогтар.

Балалардың ерекшеліктері ескеріліп, мемлекеттік стандарт бойынша сабақтың ұзақтығы 15-тен 45 минутқа дейін өзгереді. Егер бала зейін қоюда қиындықтарға тап болса, қалған уақыт ойын немесе демалысқа арналады.

Орталық —  ерекше балалар үшін бөлек әлем. Онда қатаң ереже мен тәртіп орнаған.  Барлық бөлмелер заманауи техникамен жабдықталған. Мұнда логопед, психолог кабинеттері, ағаш шеберханасы, ас үй, қыш шеберханасы, музыка сыныптары, ABA-терапия, робототехника және арт-терапия кабинеттері бар. Бірегей проекциялық кабинет балаларды виртуалды ортаға – сафари, жаңбыр немесе тау көріністеріне саяхат жасауға мүмкіндік береді.

Өкінішке қарай, орталық Павлодардағы барлық ерекше балаларды қамти алмайды. Қазіргі уақытта шамамен 300 бала кезекте тұр.

Бүгінгі таңда оңалту орталықтарының тапшылық мәселесі өткір тұр. Сондықтан, өңірде бар мекемеден филиал немесе қосымша бөлімдер ашу мәселесі қарастырылып жатыр. Қазіргі уақытта тиісті ғимараттар іздестірілуде.

Айта кетейік, Павлодар облысында психоневрологиялық ауытқушылықтары бар 5000-нан астам адам тұрады. Ерекше жандар оңалтуға мұқтаж. Өңірде осындай қызметтерді ұсынатын сегіз орталық жұмыс істейді. Олардың бесеуі психоневрологиялық диагнозы бар тұлғаларға қызмет көрсетеді.