Халық жаңа валютаны тәуелсіздіктің символы ретінде көрді, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі.

Қазақстанның ұлттық валютасы – теңге 32 жыл елдің экономикалық тәуелсіздігінің символына айналды. Бірақ аймақ тұрғындары үшін 1993 жылдың қарашасындағы күндер ерекше есте қалған. Теңге енгізілген сәт өңірде қуанышпен қатар, белгісіздік пен алаңдаушылықты да алып келген тарихи кезең болды.

1993 жылдың қазан-қарашасында Қазақстан толығымен рубль аймағынан шығып, 15 қарашада таңғы сағат 8:00-де облыс банктері мен айырбастау пункттерінде жаңа банкноттар таратылуға кірісті.

Сол күндерді көзбен көрген Потанин атындағы облыстық тарихи-өлкетану музейінің өлке тарихын ғылыми зерттеуін қамтамасыз ету бөлімінің басшысы Гүлжайнат Әлиева алғашқы әсерлерін былай деп еске алады.

– Теңге енгізілер алдында жұрт қолындағы рубльді жоғалтып алмау үшін тығып жүрді. Ақша құнсызданып кетеді деген қорқыныш үлкен болды. Тіпті қарапайым тауарларды табу қиындап кетті, – дейді ол.

Айырбастау процесі арнайы жоспармен өткендіктен, өңір тұрғындары бар-жоғы бірнеше күннің ішінде жаңа валютаға толық көшті. Банктерге халық ағыла келе бастаған. Кезек көп, бірақ тәртіп сақталды. 

Гүлжайнат Әлиеваның айтуынша, бұл кезең облыс үшін тарихи бетбұрыс болды.

– 1993 жылы теңгенің енгізілуі  тәуелсіздіктің ең айқын белгісі болды. Павлодарда да бұл оқиға адамдарға қиындықтар тудырғанымен, халық оны ұлттық жаңғыру ретінде қабылдады. Халық өз ақшасын алғаш рет қолына ұстаған кезде ерекше мақтаныш сезімі болды, – деді мұражай қызметкері.

Экономикалық өзгерістер бірден байқалды. Көптеген павлодарлықтардың жиған-терген ақшалары құнсызданып кетті, импорттық тауарлар азайып, нарықта орынықтыру кезеңі басталды.

Сол кезде ең қарапайым тұрмыстық заттардың бірі – майлықтың бағасы 12 теңге болды. 

– Алғашқы банкноттардың дизайны бәрін таңғалдырды. Абайдың, Әл-Фарабидің, Шоқанның бейнелері бар жаңа ақша елдің рухын көтерді, – деді Гүлжайнат Әлиева.

Теңге енгізілген алғашқы күндері-ақ тұрғындардың жаңа валютаны қабылдауы екі түрлі болды: біреулер қобалжыды, ал біреулер мұны мемлекеттің дербестігінің белгісі деп санады.

Бүгінде теңге заман талабына сай жаңарып келеді. Соңғы жылдары елде цифрлық төлем жүйелері дамып, 2022 жылы цифрлық теңге тұжырымдамасы бекітілді. Сонымен қатар, өткен жылы жаңа «Сақтық стиль» банкноттары қолданысқа шығарылды.

Уақыт өтсе де, облыс тұрғындары үшін 1993 жылдың қарашасы – тарихтың тірі беті. Олар сол күндері жаңа валютаны қабылдап қана қоймай, тәуелсіз елдің алғашқы қадамдарын бірге сезінді.