@Pavlodarnews.kz тілшісі 7-10-сынып оқушылары қайдан және қашан жұмыс таба алатынын анықтап білді.

Облысымыздың жоғары сынып оқушыларын жұмысқа орналастыру жобасы – еліміздегі жүйеге енгізілген жалғыз жоба. Оған облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының мүшесі, Павлодардың Құрметті азаматы Владимир Берковский бастамашылық еткен. Былтыр жобаға өңірдің 400 кәсіпорны қолдау білдірді.

–Бұл жұмыс пандемияға дейін бірнеше жыл бойы жүргізілді. Екінші маусымда, яғни 2025 жылы да жоғары сынып оқушылары үшін жұмыс орындарын құрумен айналысамыз. Өткен жылы бұл мәселе облыстық мәслихаттың сессиясына шығарылып, облыс әкімі Асайын Байхановтың қолдауына ие болды. 2024 жылдың жазында кәсіпорындарда, ұйымдарда 11 500 адам жұмысқа орналастырылды. Осы жазда алды-ала болжамдар бойынша одан да көп орын ашылмақ, – деп уәде берді Владимир Берковский.

Былтырғыдай 9-10 сыныптар, 16-17 жас аралығындағы жасөспірімдер үш айдың ішінде кем дегенде бір ай жұмыс істеуі керек. Биыл жобаға 7-8-сынып оқушыларын тартуға тырысады, олардың арасында ақша тапқысы келетіндер көп. Біреу мейрамханалар мен кафелерді таңдайды, олар жалақы көп төлейді, бірақ, әдетте, олар мұндай орындарға ресми түрде қанағаттанбайды, жұмыс беруші де алдай алады. Сонымен қатар, тамақтану саласында түнде жиі жұмысқа шығуды міндеттейді. Бұл заңға қайшы болғанымен, мұндай жағдайлар аз емес.

– Жұмыс орындарын қалыптастыру процесі әлі де жалғасуда. Ниет білдірушілер кейбір кәсіпорындар келісімшарт жасап үлгерген өз мектептеріне жүгіне алады. Биыл біз жұмыс істегісі келетін 16-17 жас аралығындағы 9-10-сынып оқушыларын жұмыспен қамтамасыз ете аламыз. 14-15 жас аралығындағы көптеген 7-8- сынып оқушылары да жазғы жұмыс тоқсанына қатысады, – дейді сұхбаттасушы.

Өткен маусымда 11500 баланың 2500-і бюджет қаражаты есебінен абаттандыруда жұмыс істеді, ал қалғандары бизнесте болды. Жұмыс берушілер оларға жалақы өздері төледі.

Жасөспірімдер қалалар мен ауылдық аумақтарды абаттандырумен айналысты, трамвай басқармасында бақылаушылар, ауруханалардағы кіші персонал, дүкендерде және басқа кәсіпорындарда қосалқы жұмысшылар, ауылда сауыншылар, шопандар, трактористердің көмекшілері болып жұмыс істеді, жем дайындауға қатысты.

Олардың әрқайсысымен кәсіпорындар еңбек шартын жасасты, онда еңбек қатынастарының барлық негізгі принциптері көрсетілген. 14-16 жас аралығындағы жоғары сынып оқушылары аптасына 24 сағат, 16-18 жас аралығында 36 сағат жұмыс істеді. Жалақысы келісімді, бірақ айына 85000 теңгеден кем емес (ең төменгі жалақы).

– Өткен жылы көптеген кәсіпорын басшылары жасөспірімдерді қабылдағысы келмеді, олар қауіпсіздік техникасын бұзады, бірдеңе болады деп алаңдады. Олар сыпайы, бірақ үзілді-кесілді бас тартты. Заңға сәйкес, 16-17 жас аралығындағы жасөспірімнің 36 сағат жұмыс істеуге құқығы бар деп айтуға тура келді. Келісімшарт жасалады, егер ол еңбек заңнамасын бұзса да, ересек адам сияқты жеке жауапкершілікке тартылады. Алайда, статистика басқаша айтады: қауіпсіздік техникасын бұзу, жоба жұмыс істеп тұрған кезде бірде-бір төтенше жағдай болған жоқ, – деді Владимир Берковский.

Биылғы жылы бір нәрсе жақсы жаққа өзгерді. Мысалы, өткен жылы мектеп оқушылары үшін жұмыс орындарын құрумен негізінен бизнеспен таныс емес білім беру қызметкерлері айналысқан. Енді механизм келесідей: бұған жетекшілік ететін бизнес мамандары қатысады, ал қалған мәселелер-оқушылардың бағыты, келісімшарттар жасасу, еңбек процесін бақылау және т.б. – білім басқармасында қалды. Жоғары сынып оқушыларын өңірдің кәсіпорындарына жұмысқа орналастыру жөніндегі облыстық штаб құқықтық, әдістемелік сүйемелдеуді қамтамасыз етеді және тиісті бақылауды жүзеге асырады.