Бұл күн 2011 жылдан бастап, Валентин күніне балама күні ретінде пайда болды, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі. 

15 сәуір – қазақстандық жұптар үшін маңызды мереке. Бүгінде «Ғашықтар» күні ретінде атап өтіледі. 

Мереке қазақ поэмасының «Қозы Көрпеш пен Баян сұлу» атты екі кейіпкерінің ұлы махаббатының арқасында пайда болды. Аңыз бойынша, бала кезден дос болған Қарабай мен Сарыбай балалары дүниеге келгенге дейін бір-бірлеріне ант беріп, ұл-қыздарын атастырып қояды. Алайда, Сарыбай ұлы туылғанға дейін өмірден өтеді. Жылдар жылжып, бірі ер жетіп, екіншісі бой жеткен Қозы мен Баян бір-біріне ғашық болады.

Баян Сұлудың әкесі жоспарларын өзгертіп, келісімді бұзады. Қарабай қызын жергілікті палуан Қодарға беруге уәде етеді. Ол байдың малын үлкен жұттан құтқарған еді. Қодар Баян сұлудың сүйіспеншілігін аңсайды. Сүйіктісінің жүрегі оған емес, Қозы Көрпешке тиесілі екенін түсініп, қарсыласын жасырын түрде өлтіреді.

Қайғы оранған Баян кісі өлтірушіден кек алу үшін қулыққа жүгінеді. Ол Қодарға құдық қазса ғана тұрмысқа шығатынын айтады. 

Қодар іске кіріседі. Құдықты тереңнен қазып, Баянның ұзын өрімдерін ұстайды. Сол уақытта қыз өрімдерін кесіп тастайды. Құдықта қалған Қодар қайтыс болады. Осылайша Баян ғашығы үшін кек алады. Кейін аңыздың үмітсіз кейіпкері оның қабірінде өзін қанжармен шаншып тастайды.

Бұл қайғылы махаббат хикаясы таза, шынайы және шынайы сезімдердің символына айналды. 2011 жылдан бастап қазақстандықтар Қозы Көрпеш пен Баян Сұлу күнін қазақстандық ғашықтар күні ретінде атап өтуде.

Сондай-ақ, аңызға айналған ғашық жұп мәдениет пен өнерде із қалдырды. Ғабит Мүсірепов «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырының негізінде пьеса жазады. Бұдан бөлек, осы сценарий бойынша қазақ киносының классикасына айналған «Махаббат туралы поэма» фильмі түсірілді.

«Валентин» күнін атап өтуді әдетке айналдырған жастар «Ғашықтар» күнін атап өтуге аса құлықты емес. Этнографтар мереке ұлттық сипатта аталып өткен жөн дейді.  

Қазіргі таңда, көшеде дәл «Валентин» күніндегідей ғашығына асыққан жандарды кездестіре алмайсыз. Мерекенің жаппай атап өтілуіне кедергі болатын себептің бірі – толыққанды насихаттың болмауы.

Тарихшылардың айтуынша, мереке біздің еліміз үшін дәстүрлі емес. Қазақтың дәстүрлі мәдениетінде ерлі-зайыптардың махаббат ұғымы қиындықтардан бірге өтіп, кедергілерді еңсерудің, балаларды тәрбиелеудің, аға буынды қолдаудың ұзақ кезеңі ретінде жоғары бағаланды. 

Дегенмен, салыстырмалы түрде жаңа және заманауи мереке болашақта дәстүрлерді толықтыра алады деген ой бар. Сонымен қатар жастардың шығармашылығы үшін жаңа шабыт көзі бола алатыны анық.