Бірнеше ғылыми негізделген себеп бар, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі.

Павлодар тұрғындары әлеуметтік желілерде бұрын қала көрінісінің ажырамас бөлігі болған сымбатты, нәзік құстар – түрпектердің жоғалуын жиі талқылауда. Бұл құстарға не болғанын биология ғылымдарының докторы, паразитолог Қанат Ахметов айтып берді.

Ғалымның айтуынша, Павлодарда сақиналы түрпектерді алғаш рет 1980-ші жылдары байқаған. Сол кезде оларға белгілі зоолог Александр Саломатин ерекше назар аударған. Содан бері бұл құстардың таралу аймағы облыс орталығында біртіндеп тартыла бастаған.

– Түрпектер, әсіресе, қыс мезгілінде көп болатын. Оларды көгершіндерден дауысымен оңай ажыратуға болады: бұл – үш бөлімнен тұратын, екінші бөлімге екпін түсетін күңгірт үн. Күйлеу ұшу кезінде олар бірнеше рет қайталанатын қарлығыңқы дыбыстар шығарады. Әндері үзілетіндей әсер қалдырады, – дейді Қанат Ахметов.

Оның байқауынша, Павлодардағы түрпек популяциясы кейде пайда болып, кейде жоғалып отырған. 2000-шы жылдардың басында олар бірнеше жылға қайта оралды, бірақ кейін тағы да жоғалып кетті. Ғалым бұл құстарды соңғы рет өткен жылдың ақпанында қаладағы субұрқақ маңындағы ағаштарда көрген.

Биологтың айтуынша, түрпектердің жоғалу себептері азықтық базаның өзгеруімен және климаттық ауытқулармен байланысты болуы мүмкін.

– Түрпектер – көгершіндер сияқты синантропты құстар емес. Олар адаммен бірге өмір сүрмейді. Қалыпты мекендеріндегі популяция тығыздығы тым жоғары болғанда, құстар жаңа орын іздеп көшуге мәжбүр болады. Жылы қыс та әсер етуі мүмкін, олар ерте ұшып келуі немесе мүлде басқа бағыт таңдауы ықтимал, – дейді биолог.

Түрпек – көгершін тұқымдасына жататын жабайы құс. Ол сымбатты денесімен, ұзын мойнымен және жұмсақ үнімен ерекшеленеді. Қалалық көгершіндерден айырмашылығы – түрпектер қолға үйренуге тырыспайды, табиғи ортада өмір сүруді қалайды. Олар ағаштар мен шөп арасынан дән, жидек, жеміс тауып қоректенеді.

Ғалым сондай-ақ қалалық көгершіндерді тамақтандыру зиянсыз іс емес екенін ескертеді. Олардың тіршілік әрекетінің өнімдері жағымсыз ғана емес, қауіпті. Синантропты құстар көптеген паразиттерді, соның ішінде қарапайымдылар мен гельминттерді тасымалдайды. Олардың кейбірі, мысалы, простогонимоз, адамға қауіпті емес, бірақ құс шаруашылығына айтарлықтай зиян келтіруі мүмкін.