Павлодарда лаңкестік туралы хабарлама жұрттың зәресін алды: Фактчекинг
Мектептердегі жаппай ату туралы хабарламалар Ақтөбеден кейін Павлодарда таралды, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі. Батыс Қазақстанда осындай хабарламалар қаңтар айының соңында таратылды, бұдан бұрын да осындай хабарландырулар бүкіл Ресейге жарияланған.
Павлодар Telegram арнасының авторы 20 адамнан тұратын топ облыс орталығындағы мектептерде терактілер дайындағанын, олардың әртүрлі қару қолдануы мүмкін екенін хабарлаған. Оны растау үшін хабарламаға пулеметтің фотосы қоса берілген. Кейінірек аты-жөні белгісіз біреу атыс болатын 12 мектептің тізімін жариялады.
Pavlodarnews.kz редакциясы ақпараттық хабарлама фактілерді тексерді:
1. Кез келген жалған ақпараттың жанама белгілерінің бірі – күшті эмоционалды реакция тудыруға тырысу. Қоғамдық орындардағы атыс туралы хабарламалар болған жағдайда авторлар оқырманның қорқынышы мен ашуына сенім артады. Жарияланымдар эмоционалды сөздерді қолданып, фотосуреттер қосқан. Ақпарат бөліктерде берілген. Осылайша авторлар адамды соңына дейін оқуға мәжбүрлейді, өйткені әлдебір сырды ашатындай сезім бар.
2. Күндердегі шатасу да ақпараттың жалған екенін көрсетуі мүмкін. Telegram арнасы 3 ақпан, сенбі күні құрылды. Бұл ретте автор «террорлық әрекеттер ертең болады», яғни 4 ақпанда, мекемелер жабық болғанда жексенбіде болады деп сендірді. Кейінгі басылымдарда бұл күн дүйсенбіге ауыстырылды.
3. Адресат анық емес: алғашқыда хабарламалар бірнеше адамның атынан «біз» есімдігі арқылы жазылады, бірақ бір-екі сөйлемнен кейін ақпарат бір адамның атынан беріледі.
4. «Нысаналы» тізімде бір мекеме екі рет қайталанады – 24 және 16. Сонымен қатар, Павлодарда N20 лицей мен «Алмаз» сауда орталығы жоқ.
5. Хабарламаларға Калашников автоматының қысқартылған нұсқасына ұқсайтын қарудың фотосуреті қоса берілген. Стандартты кескінді іздеу бұл суреттің бұрын Ресейдің Тула қаласында болатын атыс туралы хабарламада пайдаланылғанын растайды.
6. Хабарлардың бір түрі. Ақпараттық бюллетень Самараны қайталайды. Хабарламаларда сонымен қатар, 20 адам туралы айтылады, мектептер, гимназиялар мен сауда орталықтары тізімг енген, сөйлемдер мен сөз тіркестері қайталанады.
Еске сала кетейік, полицейлер ақтөбелік хабарлама жіберген авторды тапқан болатын. Ол 18 жастағы өзге елдің тұрғыны болып шықты. Павлодарлық полицейлер мұндай хабарламалардың басты мақсаты – дүрбелең тудыру екендігін айтады. Тәртіп сақшылары арнаның авторын және ақпараттық бюллетень авторын іздестіріп жатыр. Ол қылмыстық жауапкершілікке тартылады.