@Pavlodarnews.kz тілшісі Конституцияда кепілдік берілген құқықтарды ғана емес, павлодарлықтардың бұл құқықтарды күнделікті өмірде қалай пайдаланып жүргенін нақты мысалдармен анықтады.

Пікір білдіру еркіндігінен ана тілін қолдану құқығына дейін, мемлекетті басқаруға қатысудан бастап медициналық көмек алуға дейін еліміздің Негізгі заңы қағаз жүзінде ғана емес, нақты өмірде жұмыс істейді.

19-бап. Ана тілі мен мәдениетті сақтау құқығы

Әркімнің ана тілі мен төл мәдениетін пайдалануға, қарым-қатынас, тәрбие, оқу және шығармашылық тілін еркін таңдап алуға құқығы бар.

Бүгінде Павлодар облыстық «Достық үйінің» жанында 24 этномәдени бірлестік жұмыс істейді. Олар ата-баба дәстүрлерін сақтап, ана тілін үйренуге және ұлттық мәдениетті дамытуға белсенді атсалысуда. Жарқын мысал ретінде 35 жылдық тарихы бар «Возрождение» неміс орталығын көрсетуге болады. Демеушілердің қолдауымен облыс орталығында Неміс үйі ашылып, павлодарлық немістер үшін мәдени орталыққа айналды. 1996 жылдан бері орталық жанында «Lenz» жастар клубы жұмыс істейді, оның құрамында театр студиясы мен вокалдық ансамбль бар.

20-бап. Пікір білдіру және ақпарат тарату еркіндігі

Әр азамат өз ойын еркін білдіруге, ақпарат алуға және таратуға құқылы.

Павлодарлықтар бұл құқықты белсенді түрде пайдаланып келеді. Мысалы, 2026 жылға арналған қала абаттандыру жоспарын әзірлеуге қатысып, өз ұсыныстарын білдіре алады. Идеяларын Павлодар қаласының әкімі Хасар Хабылбековтың немесе қала әкімдігінің Instagram парақшасына тікелей жолдайды. Ұсыныстар балалар алаңдарын орнату, спорт инфрақұрылымын дамыту, аула жолдарын жөндеу, тротуарлар мен жаяу жүргіншілер аймақтарын абаттандыру сияқты мәселелерді қамтиды. Арнайы комиссия өтініштерді тексеру үшін нысандарға барады. Оң қорытынды шыққан жағдайда аула немесе үй жұмыс жоспарына енгізіледі. Жергілікті билік өкілдері болашақ жоспар тұрғындардың нақты сұранысына сай жасалатынын атап өтуде.

29-бап. Медициналық көмек алу құқығы

Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар.

Бүгінде Павлодар облысының тұрғындарының 85,6%-ы,  яғни 650 мыңнан астам адам  міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне қатысуда. Аймақтық Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры мамандарының мәліметінше, өткен жылы сақтандырылмағандар саны 130 мың болса, биыл бұл көрсеткіш 111 546 адамға азайған. Бұл  павлодарлықтардың өз денсаулығына деген жауапкершілігінің артқанын көрсетеді.

30-бап. Білім алу құқығы

Азаматтардың мемлекеттік оқу орындарында тегін орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта білім алу міндетті.

Жаңа оқу жылында облыс бойынша 116 мың оқушы мектепке барады, оның ішінде 10 мыңнан астамы – бірінші сынып оқушылары. 12 мектепте жөндеу жұмыстары аяқталды, барлық білім беру мекемелері оқулықтармен және жиһазбен қамтамасыз етілген, мұғалім тапшылығы жоқ. Білім күні қарсаңында Ертіс ауданының Бұланбай ауылында және Аққулы ауданының Тілектес ауылында жаңа мектептер есігін айқара ашты.

33-бап. Мемлекетті басқаруға қатысу құқығы

Қазақстан Республикасы азаматтарының тікелей және өз өкілдері арқылы мемлекет ісін басқаруға қатысуға, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына тікелей өзі жүгінуге, сондай-ақ жеке және ұжымдық өтініштер жолдауға құқығы бар.

Облыстық қоғамдық кеңес бұл құқықты белсенді түрде жүзеге асырып келеді. Кеңес өңірдің өзекті мәселелерін көтеріп, тұрғындардың пікірін ескеруде. Жыл басынан бері құрылыс, экономика, жер қатынастары, білім, спорт, денсаулық сақтау, жастар саясаты салаларын қамтитын алты салалық комиссия жұмыс істеуде. Биыл кеңес құрамы 50%-дан астам жаңартылды. Кеңеске облыстың барлық қала және аудан өкілдері енді. Мүшелердің орташа жасы 56-дан 45-ке дейін төмендеді, бұл құрамның жасарғанын көрсетеді. Кеңес құрамының 30%-ын әйелдер құрайды.