Экономикалық аймақ құрылғаннан бері оған 164 миллиард теңгеден астам жеке инвестиция құйылды, деп хабарлайды @Pavlodarnews.kz тілшісі.

«Павлодар» арнайы экономикалық аймағы 2011 жылдың 29 қарашасында құрылды. Он жылдан соң 2021 жылы бес миллиардқа жуық теңге инвестиция тартылса, өткен жылы бұл көрсеткіш 48 миллиардтан асты. 2025 жылдың бірінші тоқсанында бизнесмендер 12,7 миллиард теңге құйды, экономикалық аймақ басшылығы жыл соңына дейін инвестиция көлемін 50 миллиардқа жеткізуге ниетті.

– «Павлодар» АЭА-ның негізгі міндеттерінің бірі – инвестиция тарту. Аймақтың инвестициялық портфелі 510 миллиард теңгеге жуық 38 жобадан тұрады. Қазірдің өзінде құны 74 миллиард теңгені құрайтын 20 жоба іске қосылып, 435,7 миллиард теңгені құрайтын 18 жоба жүзеге асырылу сатысында, — дейді «Павлодар» арнайы экономикалық аймағының басқарма төрағасы Мәдениет Ахметов.

Қаражаттың жартысын шетелдік инвесторлар, негізінен Ресей, Қытай, Түркия және Еуроодақ елдерінің кәсіпкерлері салған. Барлығы 400 миллиард теңгеге жуық өнім өндірілді, бұл әлемнің 11 еліне экспортталған 117 өнім түрі. 1628 жұмыс орны құрылып, 2011 жылдан бастап қазынаға 34 миллиард теңгеге жуық салық түсті, бұл экономикалық аймаққа салынған бюджет шығыстарынан 2,5 есеге артық. 

Инвесторлар инвестицияланған қаражат көлеміне байланысты артықшылықтарға ие болады. Мәселен, егер сома 11,8 млрд теңгеден аспаса, онда АЭА преференциялары жеті жылға, ал одан жоғары 15 жылға жарамды. Егер инвестор қазақстандық валютада 57 миллиард немесе одан да көп соманы құйса, онда ол преференцияларды 25 жыл бойы пайдалана алады. Ал артықшылықтар оған тұрарлық. «Павлодар» АЭА-да кәсіпкерлер корпоративтік және табыс салығын, қосымша құн салығы, мүлік салығын, кедендік баж салығын, жерді жалға алу ақысын төлемейді.

Шарттар барлығына бірдей: кәсіпорын АЭА салалық бағытына – химия, мұнай-химия, металлургия және өңдеу өнеркәсібіне сәйкес келуі керек. Аймақ басшылығы да немқұрайлы инвесторларды аямайды. Егер кәсіпкер алдын ала бекітілген кестеден қалып қойса, келісімшарт бұзылады. Соңғы бір жылда мұндай кәсіпкерлермен сегіз келісім-шарт бұзылған.

«Еуразия механикалық зауыты» ЖШС-не үлкен үміт артылып отыр. Кәсіпорын машина жасау, металлургия және энергетика үшін ірі габаритті және ауыр жүкті өнімдерді өңдеуге бағытталған. Бірегей зауыт Германия мен Испанияның фрезерлік станоктарында ұзындығы 12 метр және салмағы 40 тоннаға дейінгі бөлшектерді өңдеуге қабілетті Қазақстандағы жалғыз зауыт.

Зауыттың бас инженері Қайрат Қасеновтің айтуынша, инвестор 11 миллиард теңгеден астам инвестиция салған. Жарияланған 12 машинаның сегізі қазірдің өзінде орнатылған. Өндіріс 2025 жылдың сәуір айында ғана іске қосылғанымен, зауыт Қазақстан мен Ресейден тапсырыстар қабылдауда.

Тағы бір маңызды жоба – «ҚазМұнайХим» ЖШС ашық түсті мұнай өнімдеріне арналған қоспалар шығару. Бас директор Ален Кенжебаевтың айтуынша, зауыттың қуаттылығы жылына он мың тонна өнім шығарады.

– Біз мұнай өңдеу зауыттары үшін катализаторлар, суды тазарту және мұнай өндіруші саланың қажеттіліктері үшін композиттік коагулянттар шығару жобасын қолға алдық, – дейді бас директор. – Жыл сайын тапсырыстар көбейіп жатыр, өнімді шетелден сатып алу қымбаттап барады. Сондықтан ел басшылығы кейбір өнім түрлерінің импортын алмастыру туралы шешім қабылдады. Біз қазірдің өзінде Павлодар мұнай-химия зауытына өнімімізді жеткізіп жатырмыз, онда жеті позицияны иелендік.

Ал сыртқы нарыққа шығуға келетін болсақ, «ҚазМұнайХим» ЖШС Ресей Федерациясының ұлан-ғайыр аумақтарын біртіндеп игеріп келеді. Бұл нарық жергілікті тауар өндірушілерге толы болғандықтан, солтүстік көршілеріміз қазақстандық мұнай-химия өнімдеріне біршама күдікпен қарайды.

– Біз шекара маңындағы мұнай өңдеу зауыттарына өнім сатуға тырыстықолар бізге шағын партияларға тапсырыс берді. Экономикалық жағынан тиімді екенін, біздің өнім ресейлік барлық МЕМСТ-қа сәйкес келетінін түсінсе, сұраныс артады деп ойлаймын. Бұл ұзақ мерзімді жоба, оған бес-он жыл керек шығар, бірақ біз асықпаймыз, – дейді Ален Кенжебаев.

Өнімнің жаңа түрін – катализаторды шығаруға келер болсақ, кәсіпорын дайын. Тек кейбір заңды мәселелерді реттеу керек. Шикізат негізінен Қытайдан сатып алынады – бұл сирек кездесетін металдар. Бас директордың айтуынша, біздің нарыққа катализаторды жеткізіп отырған америкалықтар да шикізатты Қытайдан сатып алады.

– Елестете аласыз ба, бұл қандай ұзақ жол болып шығады – олар алдымен шикізатты Қытайда сатып алады, содан кейін қосымша құн қосып, содан кейін ғана Қазақстанда сатады. Жыл сайын өнім қымбаттап барады. Біздің кәсіпорын өндіріске дайын, біз де өзімізден шыққан алюминий күлін пайдаланатын боламыз, – деп сенімді Ален Кенжебаев.

«Павлодар» АЭА басшылығының жоспары көп. Мәселен, келесі жылы 40 МВт электр қосалқы стансасының, сондай-ақ 4,7 шақырымдық жаңа теміржол желісінің құрылысын бастау жоспарлануда.

«Павлодар» АЭА басшылығының жоспары көп. Мәселен, келесі жылы 40 МВт электрмен жабдықтау қосалқы станциясының, сондай-ақ 4,7 шақырымдық жаңа теміржол желісінің құрылысын бастау жоспарлануда.

Қазіргі уақытта арнайы экономикалық аймақтың аумағы 1200 гектарды құрайды, оның 770-і қазірдің өзінде орналасқан. Болашақта АЭА қосалқы аймақтарды ұйымдастыру арқылы кеңейтуді көздеп отыр.